De knie
Het kniegewricht, de beweegbare verbinding tussen het boven- en onderbeen, is het meest complexe en meest gevoelige gewricht van het menselijk lichaam en moet dagelijks veel weerstaan. Hoge belastingen, slijtage en schade kunnen leiden tot zaken als menisci, articulair kraakbeen of beperkte passieve stabiliteit door de knie- en kruisbanden, gepaard gaand met aanzienlijke pijnen en bewegingsbeperkingen.
De meest voorkomende knie beschadigingen betreffen de meniscus, het articulair kraakbeen en de kruisbanden.
Meniscusbeschadigingen
Ontlasten? Gedeeltelijke verwijdering? Vervanging? een individuele beslissing!
Met zo’n 420.000 gevallen per jaar, is meniscus schade de meest voorkomende oorzaak van knieklachten. Ook al spreken we vaak van „de meniscus“, in elke knie hebben we er twee van: namelijk de interne en de externe meniscus in de knie. De elastische schijf in de vorm van een halve maan, zorgt voor de stabiliteit van de knie en dienen gelijktijdig als een buffer voor een optimale drukverdeling. Bij een meniscusletsel of kwetsuur wordt deze interactie verstoord. Scheuren en verwondingen ontstaan meestal door een eenvoudige slijtage, zelden door sport. De klachten zijn afhankelijk van de mate van de beschadiging. Ze variëren van milde pijn en zwelling bij kleinere scheuren tot mobiliteitsbeperking bij ernstige scheuren. De studies van de laatste 10-15 jaar laten zien dat een gedeeltelijke verwijdering van de meniscus vaak leidt tot verdere schade in de knie. Er dreigen dan kraakbeenkwetsuren.
Het is niet gezegd dat een volgende artroscopie op de al geopereerde knie het probleem kan oplossen, omdat het kan worden veroorzaakt door de (gedeeltelijke) afwezigheid van de schokdemper (meniscus) en het niet een gevolg hoeft te zijn van de blessure
Om dit te vermijden, is het raadzaam om bij grotere gedeeltelijke verwijderingen van de meniscus, een meniscusimplantaat in de knie in te brengen. Dit bestaat uit een collageen implantaat (CMI) en werd ontwikkeld in de Verenigde Staten. Het fungeert als een frame, een basis voor de eigen lichaamscellen. Deze vormen dan na verloop van tijd een nieuwe meniscus-achtig weefsel ter vervanging van het beschadigde weefsel. De gedeeltelijke verwijdering van de meniscus en de implantatie geschieden in een operatie, zodat geen tweede interventie c.q. operatie niet nodig is. De waarschijnlijkheid dat het meniscusimplantaat aangroeit, ligt tussen 60 en 80 %. Vergeleken met patiënten die na gedeeltelijke verwijdering van de meniscus zonder implantaat, te kampen hebben met problemen, hebben diegene met een implantaat minder pijn en een beter functie-herstel. De kosten van de ingreep worden in Duitsland, wanneer er van een passende indicatie sprake is, overgenomen door de ziektekostenverzekering. Nederlandse patiënten dienen daarover contact op te nemen met hun verzekering in Nederland
In principe geldt: hoe groter de schade aan het kraakbeen na gedeeltelijke verwijdering van de meniscus, hoe moeilijker de biologische opbouw van de meniscus en het kraakbeen.
Bildquelle: IvySports
Beschadiging van het articulaire kraakbeen
Regeneratie meestal mogelijk!
Kraakbeenbeschadigingen treden vaak op na beschadiging van de meniscus of na een gedeeltelijke verwijdering van de meniscus. Ook een as-afwijking van het been, ook wel O – of X- benen genoemd, kan mogelijk verantwoordelijk zijn want zo’n afwijking leidt tot een eenzijdige belasting van het binnenste of buitenste gedeelte van het gewricht. Lokale kraakbeenletsels duiden op een begin van artrose. Bij uitgebreide kraakbeenletsels heeft men vaak te doen met een volledig ontwikkelde artrose. Patiënten lijden dan aan hevige pijnen en mobiliteitsbeperkingen. Wandelen en traplopen worden vaak een kwelling
Bij lokaal begrensde gebreken aan het kraakbeen in de knie, werd de zogenaamde kraakbeenceltransplantatie lang gezien als de remedie. Daarbij wordt tijdens de eerste operatie iets van het kraakbeenweefsel verwijderd uit de betroffen knie en op kweek gezet in het laboratorium. Na ongeveer 6 weken wordt het gekweekte kraakbeen, bijvoorbeeld op een gel mat, middels een tweede operatie in het defecte kraakbeen geïmplanteerd.
Een alternatief, waarbij maar een operatie nodig is, maakt gebruik van de mogelijkheid om van eigen stamcellen uit het bot, nieuwe kraakbeen op te bouwen. De beschadigde kraakbeen resten worden van het bot verwijderd, het bot geopend en enkele afzonderlijke kanalen gemaakt voor het emigreren naar de cellen uit het beenmerg in het kraakbeendefect. Om de cellen in het defect te houden, wordt een vlies bedekt met hyaluronzuur, geïmplanteerd en met ca. 1,5 mm brede absorbeerbare spijkertjes vastgezet. Spijkertjes en vlies worden na verloop van tijd volledig afgebroken door het lichaam. Gedurende deze tijd ontwikkelen de stamcellen een kraakbeenachtig (regeneratie-) weefsel, wat zeer vergelijkbaar is met het normale kraakbeen. Grote voordelen ten opzichte van een kraakbeenceltransplantatie, zijn de aanzienlijk lagere belasting door maar een interventie (operatie) alsmede de volledige capaciteit van het gewricht na twee tot vier weken.
Maar een sterk versleten knie met uitgesproken arthrose kan zelfs met deze methode niet worden hersteld. Het principe geldt: hoe kleiner het kraakbeen defect en hoe korter, geringer de klachten, hoe groter de kans van slagen. Ook is het bestaan van een normale been-as met intacte meniscus een factor die aanzienlijk aan het succes van deze chirurgische methode bijdraagt.
Een ingescheurde kruisband
Door een versneld herstel terug naar een normale knie en naar de sport
Samen met de menisci, de zij-banden en de omliggende spieren stabiliseren de kruisbanden het kniegewricht en begrenzen een verschuiving tussen de boven- en onderbeen. Sportblessures bij knie-belastende sporten zoals skiën, voetbal, etc., hebben meestal betrekking op de voorste kruisbanden. Een scheur (zogenaamde kruisbandbreuk) vaak gaat samen met een zwelling en een beperking van de bewegelijkheid van de knie. Toont de knie geen instabiliteit en worden er geen risicovolle sporten uitgeoefend dan is een conservatieve (niet-chirurgische) behandeling mogelijk. Er bestaat dan echter het risico van een latere meniscus schade, wat weer kan leiden tot afwijkingen van het kraakbeen en op lange termijn tot een artritis of ontsteking van het gewricht. Voor sportbeoefenaren is een chirurgische vervanging van de gescheurde gewrichtsbanden essentieel, in alle andere gevallen is zo’n vervanging raadzaam.
Voorwaarde voor de operatie is dat de knie niet (meer) gezwollen is, een normale mobiliteit heeft en er geen problemen met de spieren bestaan. Uitzonderingen, die op korte termijn moeten worden behandeld, zijn een beschadiging van alle buitenste banden of bij bijkomende beschadigingen, zoals een beknelde meniscus welke gepaard gaat met een (volledige) immobiliteit.
Een kruisbandoperatie wordt uitgevoerd met behulp van de artroscopie, dus met minimaal-invasieve chirurgie of wel een veel kleinere incisie als normaal. Daarbij wordt de gescheurde band vervangen door een lichaamseigen pees (een deel van een pees uit de dij of van de knieschijf). Doel van de operatie is een snel herstel van de normale kniefunctie met een onverminderde stabiliteit en zonder permanente klachten. Als een speciale revalidatieprogramma wordt nageleefd, is een volledige herstel na vervanging van de kruisbanden vandaag de dag na slechts 4 tot 6 weken te bereiken. Sportieve activiteiten zijn mogelijk zodra de bewegelijkheid van de knie dat toelaat, de spieren voldoende getraind zijn en de patiënt het durft. Een terugkeer naar de prestatiesport na 4 tot 6 maanden is daarom niet ongewoon.
Contact
U kunt contact opnemen met Dr. Sven Behrendt.
Schrijf hem een e-mail met gebruikmaking van bijgaand formulier:
Adres en routebeschrijving
Schrijf ons :
www.dr-sven-behrendt.de/nl/welkom
Voor meer informatie, bezoek de website van onze praktijk
Daar is ook de mogelijkheid om online een afspraak maken bij Dr. Behrendt.
